LSK Index

प्रार्थना
(prārthanā)

 ॐ नमः पाणिनिकात्यायनपतञ्जलिभ्यः शब्दविद्या-सम्प्रदाय-प्रवर्तकेभ्यः परमर्षिभयः ।
नमो महद्भ्यो मुनिभ्यो गुरुभ्यः॥

oṃ namaḥ pāṇinikātyāyanapatañjalibhyaḥ śabdavidyā-sampradāya-pravartakebhyaḥ  paramarṣibhayaḥ । namo mahadbhyo munibhyo gurubhyaḥ ॥

येनाक्षरसमाम्नायमधिगम्य महेश्वरात् ।
कृत्स्नं व्याकरणं प्रोक्तं तस्मै पाणिनये नमः॥

yenākṣarasamāmnāyamadhigamya maheśvarāt । 
kṛtsnaṃ vyākaraṇaṃ proktaṃ tasmai pāṇinaye namaḥ ॥

येन धौता गिरः पुंसां विमलैः शब्दवारिभिः ।
तमश्चाज्ञानजं भिन्नं तस्मै पाणिनये नमः ॥

yena dhautā giraḥ puṃsāṃ vimalaiḥ śabdavāribhiḥ ।
 tamaścājñānajaṃ bhinnaṃ tasmai pāṇinaye namaḥ ॥

वाक्यकारं वररुचिं, भाष्यकारं पतञ्जलिम् ।
पाणिनिं सूत्रकारं च, प्रणतोऽस्मि मुनित्रयम् ॥

vākyakāraṃ vararuciṃ, bhāṣyakāraṃ patañjalim ।
pāṇiniṃ sūtrakāraṃ ca, praṇato'smi munitrayam ॥

लघुसिद्धान्तकौमुदी
(laghusiddhāntakaumudī)

मङ्गलश्लोकः
(maṅgalaślokaḥ)

नत्‍वा सरस्‍वतीं देवीं शुद्धां गुण्‍यां करोम्‍यहम् ।
पाणिनीयप्रवेशाय लघुसिद्धान्‍तकौमुदीम् ॥

natvā sarasvatīṃ devīṃ śuddhāṃ guṇyāṃ karomyaham ।
pāṇinīyapraveśāya laghusiddhāntakaumudīm ॥

प्रकरणानि
(prakaraṇāni)

1. संज्ञा - saṃjñā
2. स्वर-सन्धिः (अच्-सन्धिः) - svara-sandhiḥ (ac-sandhiḥ)
3. हल्-सन्धिः - hal-sandhiḥ
4. विसर्गसन्धिः - visargasandhiḥ
5. अजन्तपुंलिङ्गाः - ajantapuṃliṅgāḥ
6. अजन्तस्त्रीलिङ्गाः - ajantastrīliṅgāḥ
7. अजन्तनपुंसकलिङ्गाः - ajantanapuṃsakaliṅgāḥ
8. हलन्तपुंलिङ्गाः - halantapuṃliṅgāḥ
9. हलन्तस्त्रीलिङ्गाः - halantastrīliṅgāḥ
10. हलन्तनपुंसकलिङ्गाः - halantanapuṃsakaliṅgāḥ
11. अव्ययानि - avyayāni
12. भ्वादयः - bhvādayaḥ
13. अदादयः - adādayaḥ
14. जुहोत्यादयः - juhotyādayaḥ
15. दिवादयः - divādayaḥ
16. स्वादयः - svādayaḥ
17. तुदादयः - tudādayaḥ
18. रुधादयः - rudhādayaḥ
19. तनादयः - tanādayaḥ
20. क्र्यादयः - kryādayaḥ
21. चुरादयः - curādayaḥ
22. ण्यन्तप्रक्रिया - ṇyantaprakriyā
23. सन्नन्तप्रक्रिया - sannantaprakriyā
24. यङन्तप्रक्रिया - yaṅantaprakriyā
25. यङ्लुक्प्रक्रिया - yaṅlukprakriyā
26. नामधातवः - nāmadhātavaḥ
27. कण्ड्वादयः - kaṇḍvādayaḥ
28. आत्मनेपदप्रक्रिया - ātmanepadaprakriyā
29. परस्मैपदप्रक्रिया - parasmaipadaprakriyā
30. भावकर्मप्रक्रिया - bhāvakarmaprakriyā
31. कर्मकर्तृप्रक्रिया - karmakartṛprakriyā
32. लकारार्थप्रक्रिया - lakārārthaprakriyā
33. कृत्यप्रक्रिया - kṛtyaprakriyā
34. पूर्वकृदन्तम् - pūrvakṛdantam
35. उणादयः - uṇādayaḥ
36. उत्तरकृदन्तम् - uttarakṛdantam
37. विभक्त्यर्थाः - vibhaktyarthāḥ
38. समासाः - samāsāḥ
39. अव्ययीभावः - avyayībhāvaḥ
40. तत्पुरुषः - tatpuruṣaḥ
41. बहुव्रीहिः - bahuvrīhiḥ
42. द्वन्द्वः - dvandvaḥ
43. समासान्ताः - samāsāntāḥ
44. तद्धिताः - taddhitāḥ
45. अपत्याधिकारः - apatyādhikāraḥ
46. रक्ताद्यर्थकाः - raktādyarthakāḥ
47. चातुरर्थिकाः - cāturarthikāḥ
48. शैषिकाः - śaiṣikāḥ
49. विकारार्थकाः - vikārārthakāḥ
50. ठगधिकारः - ṭhagadhikāraḥ
51. यदधिकारः - yadadhikāraḥ
52. छयतोऽधिकारः - chayato'dhikāraḥ
53. ठञधिकारः - ṭhañadhikāraḥ
54. त्वतलोरधिकारः - tvataloradhikāraḥ
55. भवनाद्यर्थकाः - bhavanādyarthakāḥ
56. मत्वर्थीयाः - matvarthīyāḥ
57. प्राग्दिशीयाः - prāgdiśīyāḥ
58. प्रागिवीयाः - prāgivīyāḥ
59. स्वार्थिकाः - svārthikāḥ
60. स्त्रीप्रत्ययाः - strīpratyayāḥ